「ドクチョウ亜科」の版間の差分
学名表記修正、学名の言語間リンク方法を通常パイプリンクから{{Sname}}テンプレートへと置換、{{出典の明記}}貼付 |
和名、参考文献を追記 |
||
12行目: | 12行目: | ||
| 下位分類名 = [[族 (分類学)|族]] |
| 下位分類名 = [[族 (分類学)|族]] |
||
| 下位分類 = |
| 下位分類 = |
||
*{{Sname|species|Acraeini}} ホソチョウ族 |
*{{Sname|species|Acraeini}} [[ホソチョウ族]]{{Sfn|徳重|森|福崎|2020}} |
||
*{{Sname|species|Heliconiini}} ドクチョウ族 |
*{{Sname|species|Heliconiini}} [[ドクチョウ族]]{{Sfn|徳重|森|福崎|2020}} |
||
*{{Sname|species|Argynnini}} [[ヒョウモンチョウ族]] |
*{{Sname|species|Argynnini}} [[ヒョウモンチョウ族]]{{Sfn|徳重|森|福崎|2020}} |
||
*{{Sname|species|Vagrantini}} オナガタテハ族 |
*{{Sname|species|Vagrantini}} [[オナガタテハ族]]{{Sfn|徳重|森|福崎|2020}} |
||
*[[#族および属|本文参照]] |
*[[#族および属|本文参照]] |
||
|シノニム = *Heliconiidae <small>Swainson, 1822</small> |
|シノニム = *Heliconiidae <small>Swainson, 1822</small> |
||
}} |
}} |
||
'''ドクチョウ亜科'''([[学名]]:'''{{Sname|Heliconiinae}}''')は、一般に'''heliconians'''または'''longwings'''と呼ばれ、[[タテハチョウ科]]( |
'''ドクチョウ亜科'''([[学名]]:'''{{Sname|Heliconiinae}}''')は、一般に'''heliconians'''または'''longwings'''と呼ばれ、[[タテハチョウ科]](Brush-footed butterflies)の[[亜科 (分類学)|亜科]]の1つである。 |
||
この亜科は、45~50属に分けることができ、[[アゲハチョウ上科]]の別の科'''Heliconiidae'''として扱われることもあった。 |
この亜科は、45~50属に分けることができ、[[アゲハチョウ上科]]の別の科'''Heliconiidae'''として扱われることもあった。 |
||
38行目: | 38行目: | ||
== 分類 == |
== 分類 == |
||
ドクチョウ亜科では一般に4族が認識されている。 |
ドクチョウ亜科では一般に4族が認識されている<ref name = funet>[http://www.nic.funet.fi/pub/sci/bio/life/insecta/lepidoptera/ditrysia/papilionoidea/nymphalidae/heliconiinae/index.html Heliconiinae] - funet.fi</ref>。 |
||
かなり確実に見えるのは、[[ヒョウモンチョウ族]]とオナガタテハ族がドクチョウ亜科の他の2つの[[族 (分類学)|族]]よりも近親であるということである。 |
かなり確実に見えるのは、[[ヒョウモンチョウ族]]と[[オナガタテハ族]]がドクチョウ亜科の他の2つの[[族 (分類学)|族]]よりも近親であるということである。 |
||
一部の族はいくつかの大陸に分布しているため、系統地理学のパターンが混乱している。 |
一部の族はいくつかの大陸に分布しているため、系統地理学のパターンが混乱している。 |
||
52行目: | 52行目: | ||
属の記事が存在しない場合は、注目すべき種を示す。 |
属の記事が存在しない場合は、注目すべき種を示す。 |
||
[[和名]]は {{Harvtxt|徳重|森|福崎|2020}} による。 |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
* {{Snamei||Abananote}} <small>Potts, 1943</small> |
* {{Snamei||Abananote}} <small>Potts, 1943</small> |
||
* {{Snamei||Actinote}} <small>Hübner, 1819</small> |
* {{Snamei||Actinote}} <small>Hübner, 1819</small> [[ナンベイホソチョウ属]] |
||
* {{Snamei||Altinote}} <small>Potts, 1943</small> |
* {{Snamei||Altinote}} <small>Potts, 1943</small> |
||
* {{Snamei||Acraea (butterfly)|Acraea}} <small>Fabricius, 1807</small> ホソチョウ属 ([[側系統群]]) - ヘリボシホソチョウ(''[[:en:Acraea admatha|Acraea admatha]]'')など |
* {{Snamei||Acraea (butterfly)|Acraea}} <small>Fabricius, 1807</small> [[ホソチョウ属]] ([[側系統群]])<!-- - ヘリボシホソチョウ(''[[:en:Acraea admatha|Acraea admatha]]'')など--> |
||
* {{Snamei||Bematistes}} <small>Hemming, 1935</small> |
* {{Snamei||Bematistes}} <small>Hemming, 1935</small> |
||
* {{Snamei||Cethosia}} <small>Fabricius, 1807</small> – lacewings |
* {{Snamei||Cethosia}} <small>Fabricius, 1807</small> [[ハレギチョウ属]] – lacewings |
||
* {{Snamei||Miyana (butterfly)|Miyana}} <small>Fruhstorfer, 1914</small> (暫定的配置) |
* {{Snamei||Miyana (butterfly)|Miyana}} <small>Fruhstorfer, 1914</small> (暫定的配置) |
||
'''{{Sname||Heliconiini}}''' <small>Swainson, 1822</small> ドクチョウ族 |
'''{{Sname||Heliconiini}}''' <small>Swainson, 1822</small> [[ドクチョウ族]] |
||
* {{Snamei||Agraulis}} <small>Boisduval & Le Conte, 1835</small> ヒョウモンドクチョウ属 - [[ヒョウモンドクチョウ]] |
* {{Snamei||Agraulis}} <small>Boisduval & Le Conte, 1835</small> [[ヒョウモンドクチョウ属]] - [[ヒョウモンドクチョウ]] |
||
* {{Snamei||Dione (butterfly)|Dione}} <small>Hübner, 1819</small> |
* {{Snamei||Dione (butterfly)|Dione}} <small>Hübner, 1819</small> [[ウラギンドクチョウ属]] |
||
* {{Snamei||Dryadula}} <small>Michner, 1942</small> オビモンドクチョウ属 – banded orange - [[オビモンドクチョウ]] |
* {{Snamei||Dryadula}} <small>Michner, 1942</small> [[オビモンドクチョウ属]] – banded orange - [[オビモンドクチョウ]] |
||
* {{Snamei||Dryas}} <small>Hübner, [1807]</small> |
* {{Snamei||Dryas}} <small>Hübner, [1807]</small> [[チャイロドクチョウ属]] |
||
* {{Snamei||Eueides}} <small>Hübner, 1816</small> |
* {{Snamei||Eueides}} <small>Hübner, 1816</small> [[ヒメチャイロドクチョウ属]] |
||
* {{Snamei||Heliconius}} <small>Kluk, 1780</small> ドクチョウ属 – brush-foot butterflies - ヌマタドクチョウ(''[[:en:Heliconius numata|Heliconius numata]]'')、エラートドクチョウ(''[[:en:Heliconius erato|Heliconius erato]]'')など |
* {{Snamei||Heliconius}} <small>Kluk, 1780</small> [[ドクチョウ属]] – brush-foot butterflies - [[ヌマタドクチョウ]](''[[:en:Heliconius numata|Heliconius numata]]'')、[[アカスジドクチョウ]]<!--/エラートドクチョウ-->(''[[:en:Heliconius erato|Heliconius erato]]'')など |
||
* {{Snamei||Philaethria}} <small>Billberg, 1820</small> |
* {{Snamei||Philaethria}} <small>Billberg, 1820</small> [[アサギドクチョウ属]] |
||
* {{Snamei||Podotricha}} <small>Michener, 1942</small> |
* {{Snamei||Podotricha}} <small>Michener, 1942</small> [[キオビドクチョウ属]] |
||
'''{{Sname||Vagrantini}}''' <small>Pinratana & Eliot, 1996</small> オナガタテハ族 |
'''{{Sname||Vagrantini}}''' <small>Pinratana & Eliot, 1996</small> [[オナガタテハ族]] |
||
* {{Snamei||Lachnoptera}} <small>Doubleday, 1847</small> |
* {{Snamei||Lachnoptera}} <small>Doubleday, 1847</small> |
||
* {{Snamei||Phalanta}} <small>Horsfield, 1829</small> ウラベニヒョウモン属 - ウラベニヒョウモン({{Snamei||Phalanta phalantha}})、ヒメウラベニヒョウモン({{Snamei||Phalanta alcippe}})など |
* {{Snamei||Phalanta}} <small>Horsfield, 1829</small> [[ウラベニヒョウモン属]] - [[ウラベニヒョウモン]]({{Snamei||Phalanta phalantha}})、[[ヒメウラベニヒョウモン]]({{Snamei||Phalanta alcippe}})など |
||
* {{Snamei||Smerina}} <small>Hewitson, 1874</small> |
* {{Snamei||Smerina}} <small>Hewitson, 1874</small> |
||
* {{Snamei||Vindula}} <small>Hemming, 1934</small> – cruisers |
* {{Snamei||Vindula}} <small>Hemming, 1934</small> [[チャイロタテハ属]] – cruisers |
||
* {{Snamei||Cirrochroa}} <small>Doubleday, 1847</small> ネッタイヒョウモン属<!-- /ミナミヒョウモン属 --> - ウスイロネッタイヒョウモン({{Snamei||Cirrochroa tyche}})など |
* {{Snamei||Cirrochroa}} <small>Doubleday, 1847</small> [[ネッタイヒョウモン属]]<!-- /ミナミヒョウモン属 --> - <!-- ウスイロネッタイヒョウモン(-->{{Snamei||Cirrochroa tyche}}<!-- )-->など |
||
* {{Snamei||Algiachroa}} <small>Parsons, 1989</small> |
* {{Snamei||Algiachroa}} <small>Parsons, 1989</small> |
||
* {{Snamei||Algia}} <small>Herrich-Schäffer, 1864</small> |
* {{Snamei||Algia}} <small>Herrich-Schäffer, 1864</small> |
||
* {{Snamei||Terinos}} <small>Boisduval, 1836</small> |
* {{Snamei||Terinos}} <small>Boisduval, 1836</small> [[ビロードタテハ属]] |
||
* {{Snamei||Cupha}} <small>Billberg, 1820</small> キマダラタテハ属<!-- /タイワンキマダラ属 --> - タイワンキマダラ({{Snamei||Cupha erymanthis}})など |
* {{Snamei||Cupha}} <small>Billberg, 1820</small> [[ニシキキマダラタテハ属]]<!-- /キマダラタテハ属/タイワンキマダラ属 --> - <!-- タイワンキマダラ( -->{{Snamei||Cupha erymanthis}}<!-- ) -->など |
||
* {{Snamei|species|Vagrans}} <small>Hemming, 1934</small> |
* {{Snamei|species|Vagrans}} <small>Hemming, 1934</small> [[オナガタテハ属]] |
||
'''{{Sname||Argynnini}}''' <small>Duponchel, 1835</small> [[ヒョウモンチョウ族]] |
'''{{Sname||Argynnini}}''' <small>Duponchel, 1835</small> [[ヒョウモンチョウ族]] |
||
* {{Snamei||Euptoieta}} <small>Doubleday 1848</small> |
* {{Snamei||Euptoieta}} <small>Doubleday 1848</small> [[トケイソウヒョウモン属]] |
||
* {{Snamei||Pardopsis}} <small>Trimen, 1887</small> (暫定的配置) |
* {{Snamei||Pardopsis}} <small>Trimen, 1887</small> (暫定的配置) |
||
* {{Snamei||Yramea}} <small>Reuss 1920</small> |
* {{Snamei||Yramea}} <small>Reuss 1920</small> |
||
* {{Snamei||Boloria}} <small>Moore, 1900</small> ({{Snamei||Clossiana}}を含む) カラフトヒョウモン属<!-- /ヒメヒョウモン属 |
* {{Snamei||Boloria}} <small>Moore, 1900</small> ({{Snamei||Clossiana}}を含む) [[カラフトヒョウモン属]]<!-- /ヒメヒョウモン属/アサヒヒョウモン属) --> - [[カラフトヒョウモン]]、[[ホソバヒョウモン]]<!--(ヒメカラフトヒョウモン)-->、[[アサヒヒョウモン]]など |
||
* {{Snamei||Issoria}} <small>Hübner 1819</small> |
* {{Snamei||Issoria}} <small>Hübner 1819</small> |
||
* {{Snamei||Brenthis}} <small>Hübner 1819</small> [[ヒョウモンチョウ属]]<!-- /コヒョウモン属 --> - [[ヒョウモンチョウ]](ナミヒョウモン)、[[コヒョウモン]]など |
* {{Snamei||Brenthis}} <small>Hübner 1819</small> [[ヒョウモンチョウ属]]<!-- /コヒョウモン属 --> - [[ヒョウモンチョウ]]<!-- (ナミヒョウモン)-->、[[コヒョウモン]]など |
||
* {{Snamei||Argynnis}} <small>Fabricius 1807</small> ミドリヒョウモン属(ウラギンスジヒョウモン属、メスグロヒョウモン属、ツマグロヒョウモン属) - [[ミドリヒョウモン]]、[[クモガタヒョウモン]]、[[ウラギンスジヒョウモン]]、[[オオウラギンスジヒョウモン]]、[[メスグロヒョウモン]]、[[ツマグロヒョウモン]]、オオヤマミドリヒョウモン(''[[:en:Argynnis childreni|Argynnis childreni]]'')など |
* {{Snamei||Argynnis}} <small>Fabricius 1807</small> [[ミドリヒョウモン属]](ウラギンスジヒョウモン属、メスグロヒョウモン属、ツマグロヒョウモン属、オオヤマミドリヒョウモン属、クモガタヒョウモン属) - [[ミドリヒョウモン]]、[[クモガタヒョウモン]]、<!-- [[ウラギンスジヒョウモン]]、-->[[オオウラギンスジヒョウモン]]、[[メスグロヒョウモン]]、[[ツマグロヒョウモン]]、[[オオヤマミドリヒョウモン]](''[[:en:Argynnis childreni|Argynnis childreni]]'')など |
||
* {{Snamei||Speyeria}} <small>Scudder, 1872</small> ギンボシヒョウモン属 - [[ギンボシヒョウモン]]など |
* {{Snamei||Speyeria}} <small>Scudder, 1872</small> [[ギンボシヒョウモン属]] - [[ギンボシヒョウモン]]など |
||
* {{Snamei||Fabriciana}} <small>Reuss, 1920</small> ウラギンヒョウモン属 - [[ウラギンヒョウモン]]、[[オオウラギンヒョウモン]]など |
* {{Snamei||Fabriciana}} <small>Reuss, 1920</small> [[ウラギンヒョウモン属]] - [[ウラギンヒョウモン]]、[[オオウラギンヒョウモン]]など |
||
== 脚注 == |
== 脚注 == |
||
{{Reflist}} |
{{Reflist}} |
||
== 参考文献 == |
|||
* {{Cite book |
|||
| last = 徳重 |
|||
| first = 哲哉 |
|||
| last2 = 森 |
|||
| first2 = 正人 |
|||
| last3 = 福崎 |
|||
| first3 = 一彦 |
|||
| publisher = 姫路科学館 |
|||
| title = 小林平一コレクション 昆虫編7 タテハチョウ科(3) |
|||
| series = 姫路科学館収蔵資料目録 |
|||
| volume = 9 |
|||
| year = 2020 |
|||
| issn = 2185-7512 |
|||
| url = https://www.city.himeji.lg.jp/atom/research/nature/mokuroku/catalog-HCSM09.pdf |
|||
| ref = harv |
|||
}}<!-- 徳重|森|福崎|2020 --> |
|||
{{Commons category|Heliconiinae}} |
{{Commons category|Heliconiinae}} |
||
{{Wikispecies|Heliconiinae}} |
{{Wikispecies|Heliconiinae}} |
2021年10月21日 (木) 11:08時点における版
ドクチョウ亜科 Heliconiinae | |||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
分類 | |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
学名 | |||||||||||||||||||||
Heliconiinae Swainson,1822 | |||||||||||||||||||||
シノニム | |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
族 | |||||||||||||||||||||
ドクチョウ亜科(学名:Heliconiinae)は、一般にheliconiansまたはlongwingsと呼ばれ、タテハチョウ科(Brush-footed butterflies)の亜科の1つである。
この亜科は、45~50属に分けることができ、アゲハチョウ上科の別の科Heliconiidaeとして扱われることもあった。
色は主に赤みがかった黒で、翼の形はさまざまだが、前翅は常に先端に向かって伸びているため、この通称になっている。
この亜科のほとんどは熱帯地方、特に南アメリカで見られる。
旧北区(東アジアの大部分(日本のトカラ列島悪石島以北、中国の秦嶺山脈以北、朝鮮半島、台湾)、北アジアおよび中央アジア、中東(アラビア半島南部およびイラン南部は除く)、ヨーロッパを含むヒマラヤ山脈以北のユーラシア大陸および北アフリカ(サハラ砂漠以北))と新北区(北アメリカ大陸のうち、メキシコ北部以北)では、ヒョウモンチョウ族だけが非常に多様である。
特に熱帯種の幼虫は、有毒植物、特徴的にはトケイソウ科のつる植物を食べ、自分自身が有毒になる。 成虫の蝶は、強い警告色で後天的な毒性を表し、捕食者に警告する。
このグループ内と他の蝶の両方で、ベイツ型擬態とミューラー型擬態の有名な事例がいくつかある。
他の一般的に見られる食用植物は、マメ科(これもいくつかの有毒種を含む)とスミレ科の植物である。[2]
分類
ドクチョウ亜科では一般に4族が認識されている[3]。
かなり確実に見えるのは、ヒョウモンチョウ族とオナガタテハ族がドクチョウ亜科の他の2つの族よりも近親であるということである。
一部の族はいくつかの大陸に分布しているため、系統地理学のパターンが混乱している。
族および属
属は、推定される系統発生順で示す。 属の記事が存在しない場合は、注目すべき種を示す。
和名は 徳重, 森 & 福崎 (2020) による。
Acraeini Boisduval, 1833 ホソチョウ族
- Abananote Potts, 1943
- Actinote Hübner, 1819 ナンベイホソチョウ属
- Altinote Potts, 1943
- Acraea Fabricius, 1807 ホソチョウ属 (側系統群)
- Bematistes Hemming, 1935
- Cethosia Fabricius, 1807 ハレギチョウ属 – lacewings
- Miyana Fruhstorfer, 1914 (暫定的配置)
Heliconiini Swainson, 1822 ドクチョウ族
- Agraulis Boisduval & Le Conte, 1835 ヒョウモンドクチョウ属 - ヒョウモンドクチョウ
- Dione Hübner, 1819 ウラギンドクチョウ属
- Dryadula Michner, 1942 オビモンドクチョウ属 – banded orange - オビモンドクチョウ
- Dryas Hübner, [1807] チャイロドクチョウ属
- Eueides Hübner, 1816 ヒメチャイロドクチョウ属
- Heliconius Kluk, 1780 ドクチョウ属 – brush-foot butterflies - ヌマタドクチョウ(Heliconius numata)、アカスジドクチョウ(Heliconius erato)など
- Philaethria Billberg, 1820 アサギドクチョウ属
- Podotricha Michener, 1942 キオビドクチョウ属
Vagrantini Pinratana & Eliot, 1996 オナガタテハ族
- Lachnoptera Doubleday, 1847
- Phalanta Horsfield, 1829 ウラベニヒョウモン属 - ウラベニヒョウモン(Phalanta phalantha)、ヒメウラベニヒョウモン(Phalanta alcippe)など
- Smerina Hewitson, 1874
- Vindula Hemming, 1934 チャイロタテハ属 – cruisers
- Cirrochroa Doubleday, 1847 ネッタイヒョウモン属 - Cirrochroa tycheなど
- Algiachroa Parsons, 1989
- Algia Herrich-Schäffer, 1864
- Terinos Boisduval, 1836 ビロードタテハ属
- Cupha Billberg, 1820 ニシキキマダラタテハ属 - Cupha erymanthisなど
- Vagrans Hemming, 1934 オナガタテハ属
Argynnini Duponchel, 1835 ヒョウモンチョウ族
- Euptoieta Doubleday 1848 トケイソウヒョウモン属
- Pardopsis Trimen, 1887 (暫定的配置)
- Yramea Reuss 1920
- Boloria Moore, 1900 (Clossianaを含む) カラフトヒョウモン属 - カラフトヒョウモン、ホソバヒョウモン、アサヒヒョウモンなど
- Issoria Hübner 1819
- Brenthis Hübner 1819 ヒョウモンチョウ属 - ヒョウモンチョウ、コヒョウモンなど
- Argynnis Fabricius 1807 ミドリヒョウモン属(ウラギンスジヒョウモン属、メスグロヒョウモン属、ツマグロヒョウモン属、オオヤマミドリヒョウモン属、クモガタヒョウモン属) - ミドリヒョウモン、クモガタヒョウモン、オオウラギンスジヒョウモン、メスグロヒョウモン、ツマグロヒョウモン、オオヤマミドリヒョウモン(Argynnis childreni)など
- Speyeria Scudder, 1872 ギンボシヒョウモン属 - ギンボシヒョウモンなど
- Fabriciana Reuss, 1920 ウラギンヒョウモン属 - ウラギンヒョウモン、オオウラギンヒョウモンなど
脚注
- ^ a b c d 徳重, 森 & 福崎 2020.
- ^ Silva-Brandão et al. (2008)
- ^ Heliconiinae - funet.fi
参考文献
- 徳重, 哲哉; 森, 正人; 福崎, 一彦 (2020). 小林平一コレクション 昆虫編7 タテハチョウ科(3). 姫路科学館収蔵資料目録. 9. 姫路科学館. ISSN 2185-7512