脳溝

出典: フリー百科事典『ウィキペディア(Wikipedia)』
脳表面にある凹凸のうち、凹の部分のことを脳溝と言う。
グレイの解剖学 図 726 - 左大脳半球の外側面を横から見た図。
グレイの解剖学 図 727 - 左大脳半球の内側面

脳溝(のうこう、: Sulcusラテン語で"溝"の意味、複数形はsulci、単にとも)は、神経解剖学用語で、の表面にあるミゾ、いわゆる『脳のしわ』にあたる部分である。脳溝は脳回を取り囲むように存在し、ヒトや他の哺乳類の脳の特徴的な外見を形作っている。

脳溝のうち、特に深いものは脳裂(のうれつ、: Fissure)と呼ばれる。2つの大脳半球を分ける巨大な溝は大脳縦裂と呼ばれるが、通常、大脳縦裂は脳溝とは呼ばれない。

個人差[編集]

脳溝のパターンは人によって異なる。この個人差を最も詳細に概観したのは、おそらくオノ (Ono) らによる『Atlas of the Cerebral Sulci』であろう [1]。 しかし、大きな脳溝の一部はほとんどの個人間 (さらには動物間でも) で共通して見られる。したがって、脳溝の命名が可能となる。

様々な動物種での脳溝[編集]

様々な動物種での脳溝の違いは、動物の大脳の大きさよりも、その身体の大きさに関係している。つまり、より大きい動物ほど脳溝が多い。:

"[L]arge rodents such as beavers (40 pounds) and capybaras (150 pounds) have many more sulci than smaller rodents such as rats and mice - but also more fissures than smaller monkeys"[2]
(訳)ビーバー (40ポンド) やカピバラ (150ポンド) のような大きいネズミ目の動物は、ラットやネズミのような小さいネズミ目の動物や小さいサルよりも多くの脳溝を持つ。"

主な脳溝[編集]

図 (外側面) 図 (内側面) 図 (上から) 図 (下から) 名称
Gray726 Superior frontal sulcus.svg Gray727 cant been seen medial.png Gray725 superior frontal sulcus.png 上前頭溝(じょうぜんとうこう)
英語 : Superior frontal sulcus
ラテン語 : sulcus frontalis superior
Gray726 Inferior frontal sulcus.svg Gray727 cant been seen medial.png Gray725 interior frontal sulcus.png 下前頭溝(かぜんとうこう)
英語 : Inferior frontal sulcus
ラテン語 : sulcus frontalis inferior
Gray726 lateral sulcus.svg Gray727 lateral fissure.svg Gray725 lateral sulcus ramus posterior.png 外側溝(がいそくこう)
英語 : Lateral sulcus
ラテン語 : sulcus lateralis

この脳溝は前枝 (ramus anterior)、上行枝 (ramus ascendens)、後枝 (ramus posterior) に分かれる。
Gray726 superior temporal sulcus.svg Gray727 cant been seen medial.png Gray725 superior temporal sulcus.png 上側頭溝(じょうそくとうこう)
英語 : Superior temporal sulcus
ラテン語 : sulcus temporalis superior
Gray726 middle temporal sulcus.svg Gray727 cant been seen medial.png Gray725 cant been seen top.png 中側頭溝(ちゅうそくとうこう)
英語 : Middle temporal sulcus
ラテン語 : sulcus temporalis medius
Gray726 precentral sulcus.svg Gray727 cant been seen medial.png Gray725 precentral sulcus.png 中心前溝(ちゅうしんぜんこう)
英語 : Precentral sulcus
ラテン語 : sulcus precentralis
Gray726 central sulcus.svg Gray727 central sulcus.svg Gray725 central sulcus.png 中心溝(ちゅうしんこう)
英語 : Central sulcus
ラテン語 : sulcus centralis
Gray726 postcentral sulcus.svg Gray727 cant been seen medial.png Gray725 postcentral sulcus.png 中心後溝(ちゅうしんこうこう)
英語 : Postcentral sulcus
ラテン語 : sulcus postcentralis
Gray726 intraparietal sulcus.svg Gray727 cant been seen medial.png Gray725 intraparietal sulcus.png 頭頂間溝(とうちょうかんこう)
英語 : Intraparietal sulcus
ラテン語 : sulcus intraparietalis
Gray726 trans occipital sulcus.svg Gray727 cant been seen medial.png Gray725 trans occipital sulcus.png 横後頭溝(おうこうとうこう)
英語 : Transverse occipital sulcus
ラテン語 : sulcus occipitalis transversus
Gray727 lateral-occipital sulcus.svg Gray727 cant been seen medial.png Gray725 cant been seen top.png 外側後頭溝(がいそくこうとうこう)
英語 : Lateral occipital sulcus
ラテン語 : sulcus occipitalis lateralis
Gray726 cant been seen lateral.png Gray727 marginal sulcus.svg Gray725 cant been seen top.png 縁溝(えんこう)
英語 : Marginal sulcus
ラテン語 : sulcus marginalis
Gray726 cant been seen lateral.png Gray727 cingulate sulcus.svg Gray725 cant been seen top.png 帯状溝(たいじょうこう)
英語 : Cingulate sulcus
ラテン語 : sulcus cinguli
Gray726 cant been seen lateral.png Gray727 sulcus of the corpus callosum.svg Gray725 cant been seen top.png 脳梁溝(のうりょうこう)
英語 : Callosal sulcus
ラテン語 : sulcus corporis callosi
Gray726 cant been seen lateral.png Gray727 subparietal sulcus.svg Gray725 cant been seen top.png 頭頂下溝(とうちょうかこう)
英語 : Subparietal sulcus
ラテン語 : sulcus subparietalis
Gray726 parieto-occipital fissure.svg Gray727 parieto-occipital fissure.svg Gray725 parieto-occipital.png 頭頂後頭溝(とうちょうこうとうこう)
英語 : Parieto-occipital sulcus
ラテン語 : sulcus parietoocipitalis
Gray726 cant been seen lateral.png Gray727 calcarine sulcus.svg Gray725 cant been seen top.png 鳥距溝(ちょうきょこう)
英語 : Calcarine sulcus
ラテン語 : sulcus calcarinus
Gray726 cant been seen lateral.png Gray727 collateral fissure.svg Gray725 cant been seen top.png 側副溝(そくふくこう)
英語 : Collateral sulcus
ラテン語 : sulcus collateralis
Gray726 cant been seen lateral.png Gray727 inferior temporal sulcus.svg Gray725 cant been seen top.png 下側頭溝(かそくとうこう)
英語 : Inferior temporal sulcus
ラテン語 : sulcus temporalis inferior
Gray726 cant been seen lateral.png Gray725 cant been seen top.png Gray729 olfactory sulcus.png 嗅溝(きゅうこう)
英語 : Olfactory sulcus
ラテン語 : sulcus olfactorius lobi frontalis
Gray726 cant been seen lateral.png Gray725 cant been seen top.png Gray729 orbital sulcus.png 眼窩溝(がんかこう)
英語 : Orbital sulcus
ラテン語 : sulcus orbitalis
Gray726 cant been seen lateral.png Human brain longitudinal fissure.png 大脳縦裂(だいのうじゅうれつ)
英語 : longitudinal fissure of cerebrum
ラテン語 : fissura cerebri longitudinalis

マカクザルの脳溝[編集]

マカクザルの脳溝のパターンはよりシンプルである。ボーニン (Bonin)と(Bailey) の論文では以下の主要な脳溝が列挙されている[3]。:

参考文献[編集]

  1. ^ Ono, Kubick, Abernathey, Atlas of the Cerebral Sulci, Thieme Medical Publishers, 1990. ISBN 0-86577-362-9. ISBN 3-13-732101-8.
  2. ^ Martin I. Sereno, Roger B. H. Tootell, "From Monkeys to humans: what do we now know about brain homologies," Current Opinion in Neurobiology 15:135-144, (2005).
  3. ^ Gerhardt von Bonin, Percival Bailey, The Neocortex of Macaca Mulatta, The University of Illinois Press, Urbana, Illinois, 1947

関連項目[編集]

外部リンク[編集]

フリーソフト